
25–26 красавіка 2025 года ў Мінску адбылася маштабная навукова-практычная канферэнцыя "Вакцынацыя: сучасны погляд на праблему", якая аб'яднала больш за 660 спецыялістаў з 5 краін. З іх 470 чалавек удзельнічалі вочна, а каля 200 падключыліся анлайн у першы дзень форуму. Прагучала больш за 40 дакладаў, якія асвятляюць актуальныя пытанні вакцынапрафілактыкі. Арганізаваная Рэспубліканскім клінічным медыцынскім цэнтрам і Міністэрствам аховы здароўя Беларусі, яна стала платформай для дыялогу ўрачоў, эпідэміёлагаў і нобелеўскіх лаўрэатаў аб выкліках XXI стагоддзя — ад антыбіётыкарэзістэнтнасці да старэння насельніцтва.
Галоўнай падзеяй стала выступленне Аляксандра Гінцбурга, стваральніка вакцыны "Спадарожнік V". Ён пацвердзіў: тэхналогіі дазваляюць распрацоўваць прэпараты за месяц, а персаналізаваныя вакцыны супраць раку - ужо рэальнасць.
— Але каб укараніць іх, патрэбна нарматыўная база, - падкрэсліў Гінцбург. - Рэгістраваць варта не канкрэтны прэпарат, а тэхналогію яго стварэння.
Не менш рэвалюцыйным стаў даклад Вольгі Ткачовай, галоўнага герыятра Міністэрства аховы здароўя Расіі. Яна прывяла дадзеныя:
—Вакцынацыя ад пнеўмакока пасля 65 гадоў зніжае рызыку інсульту на 33%, інфаркту - на 48%. А прышчэпленыя ад грыпу лягчэй пераносяць COVID-19.
Вучоная звязала дзіцячыя інфекцыі з хваробамі старасці:
— Дыфтэрыя ў дзяцінстве павышае рызыку хваробы Альцгеймера. Вакцынацыя - просты спосаб падоўжыць жыццё, і яе трэба ўключаць у клінічныя рэкамендацыі нават для кардыялогіі.
Лічбы, якія мяняюць свет
Міністр аховы здароўя Беларусі Аляксандр Хаджаеў агучыў вынікі па краіне:
— 97% дзяцей і 95% дарослых ахоплены вакцынацыяй. Гэта дазволіла ліквідаваць поліяміэліт, адзёр і краснуху.
У 2025 годзе ў каляндар прышчэпак дадалі вакцынацыю ад ВПЧ для дзяўчынак 11 гадоў і бустэрную дозу ад коклюшу для шасцігодак. За год уведзена 5 млн доз - гэта 13700 прышчэпак штодня.
Прафесары з ПАР заявілі: антыбіётыкарэзістэнтнасць патрабуе тэрміновых мер. Рашэнне - вакцыны і монакланальныя антыцелы, а не новыя антыбіётыкі.
— Супербактэрыі забіваюць да 1,3 млн чалавек за год. Мы прайграем гонку, - адзначыў адзін са спікераў.
Калега з Кыргызстана падзяліўся вопытам укаранення праграм вакцынапрафілактыкі, а беларускія ўрачы прадставілі алгарытмы працы з адмовамі ад прышчэпак.
Дэменцыя і вакцыны: чаму навука важнейшая за міфы
Нягледзячы на поспехі, праблема недаверу захоўваецца.
— Людзі вераць рэкламе БАДаў, але ігнаруюць даказаную карысць вакцын, - адзначыла Ірына Абельская, галоўны ўрач ДУ «Рэспубліканскі клінічны медыцынскі цэнтр».
Пры гэтым даследаванні паказваюць: рэгулярная вакцынацыя можа змяншаць рызыку дэменцыі. Гэта асабліва актуальна для старэючага насельніцтва планеты, дзе кожны 3-ці старэйшыя за 80 гадоў пакутуе ад кагнітыўных парушэнняў.
Асабліва трэба адзначыць актыўны ўдзел студэнтаў старэйшых курсаў медыцынскіх ВНУ і аддзялення біятэхналогій біялагічнага факультэта БДУ.
— Гэта тыя, хто праз 5-10 гадоў будзе ствараць вакцыны новага пакалення, - падкрэсліла Ірына Абельская. - Іх пытанні і ідэі паказалі: будучыня медыцыны ў надзейных руках.
Ірына Сцяпанаўна таксама адзначыла ролю моладзі ў праектах па папулярызацыі медыцыны:
— Удзел у такіх ініцыятывах, як "Запусці сэрца", вучыць школьнікаў дабрыні і спагадлівасці. У складаны момант яны змогуць дапамагчы тым, хто мае ў гэтым патрэбу, - гэта аснова нашай будучай медыцыны.
У сваім выступленні Ірына Абельская вылучыла ключавыя напрамкі развіцця:
— Свет рухаецца да стварэння не толькі прафілактычных, але і тэрапеўтычных вакцын. Яны дапамогуць лячыць сацыяльна значныя хваробы: ад анкалогіі да ВІЧ. Гаворка ідзе і аб новых тэхналогіях дастаўкі прэпаратаў - бяспечных і эфектыўных.
Яна таксама акцэнтавала ўвагу на дэмаграфічных выкліках:
— Пажылыя людзі ўразлівыя для "нецыклічных" інфекцый: гепатыту, ВІЧ. Іх абарона патрабуе адаптацыі вакцын і перагляду падыходаў да імунізацыі.
— Урачы ўсіх спецыяльнасцей — ад педыятраў да герыятраў — павінны гаварыць аб вакцынацыі. Гэта не пытанне выбару, а адказнасць перад будучыняй, - рэзюмавала Вольга Ткачова.
Ірына Абельская дадала філасофскі акцэнт:
—Беражыце жыццё, сваіх блізкіх і Радзіму. Няхай наш пульс заўсёды адпавядае рытму сэрца Беларусі!
Мінскі форум даказаў: вакцыны перастаюць быць проста "шчытом ад інфекцый" — яны становяцца інструментам для павелічэння працягласці і якасці жыцця.
Поўныя матэрыялы канферэнцыі і відэазапіс двух дзён - тут